نقاب و تأثیر آن در ساخت فضای شعر محمدرضا شفیعی‌کدکنی

نویسندگان

  • زهرا بشیری نویسنده
  • علی اکبر کمالی نهاد نویسنده
چکیده مقاله:

شگرد نقاب، یکی از کارکردهای نوین سنّت است که در دستگاهِ بلاغی بررسی می­شود. در این شگرد نوپدید، شاعر معاصر نام شخصیتی برخاسته از پشتوانۀ فرهنگی خود را در محور عمودیِ شعر می­آورد و از ورای آن، اندیشه، احساس و سخن ناگفتنیِ خود را به صورت غیرمستقیم و از زبانِ او بیان می‏کند. این نوشتار، پس از تدوین چارچوب نظری نقاب (تعریف، محدوده و انواع)، آثار شعری دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی را به عنوان یکی از شاعران صاحب سبک معاصر ــ که در عین نوگرا بودن، بسیار دلبستة سنت­هاست ــ از این زاویه می‏کاود و انواع نقاب و تأثیر هنری آن بر ساخت فضای شعر ایشان را تحلیل می­کند. نگارندگان با اذعان به نوپایی شگرد نقاب در نقد ادبی فارسی، چارچوب نظری پژوهش را تا حد امکان مفصل ارائه کرده­اند.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

درآمدی بر نقاب و کارکرد آن در شعر معاصر عربی

یکی از مطرح‌ترین و گیراترین مباحثی که اکنون توجه منتقدان شعر معاصر عرب را به خود جلب کرده، بحث نقاب و کارکرد آن است که در بین فارسی-زبانان کمتر مورد توجه قرار گرفته است. یافت‌ها و دریافت‌های ما در این جستار متوجه نقاب و کارکرد آن می‌باشد. پرسش‌هایی که در اینجا در گسترة دید خود قرار دادیم و تلاش نمودیم تا به آنها پاسخ بگوییم از این قرار است: نقاب چیست و ریشه‌های آن را باید در کجا جست؟ بین چهره‌ه...

متن کامل

درآمدی بر نقاب و کارکرد آن در شعر معاصر عربی

یکی از مطرح ترین و گیراترین مباحثی که اکنون توجه منتقدان شعر معاصر عرب را به خود جلب کرده، بحث نقاب و کارکرد آن است که در بین فارسی-زبانان کمتر مورد توجه قرار گرفته است. یافت ها و دریافت های ما در این جستار متوجه نقاب و کارکرد آن می باشد. پرسش هایی که در اینجا در گسترة دید خود قرار دادیم و تلاش نمودیم تا به آنها پاسخ بگوییم از این قرار است: نقاب چیست و ریشه های آن را باید در کجا جست؟ بین چهره ه...

متن کامل

نقاب ابوذر غفاری در شعر معین بسیسو

تکنیک نقاب (قناع) در شعر معاصر عربی یکی از پربسامدترین شیوه­­های بیانی جهت ترسیم تجربۀ شعری شاعران است. معین بسیسو از جمله شاعران معاصر فلسطینی و چهرۀ برجستۀ شعر مقاومت است که از رمز و نماد و تکنیک قناع در شعر خود بهرۀ فراوان می­برد. قصیدۀ «من اوراق ابی­ذر الغفاری» از جمله سروده­های اوست که شاعر در آن شخصیت ابوذر غفاری صحابۀ پیامبر (ص) را برای بیان تجربۀ شعری و بازگو کردن اندیشه­های شخصی خود بر...

متن کامل

نماد، نقاب و اسطوره در شعر پایداری قیصر امین‌پور

شعر دفاع مقدس در ذات و اصالت خود، دارای کارکردهای نمادین و اسطوره­ای است. این کارکردها به لحاظ ماهیت، ماندگار و پایدار و از ویژگی­های «فرامکانی» و «فرازمانی» برخوردارند. نمادها و مفاهیم وابسته به آن مانند؛ نقاب و اسطوره، همواره در دو حوزة معناگرایی و تصویرآفرینی شعر دفاع مقدّس نقشی عمیق داشته‌اند و همین دو خصلت ادبی، سبب شده است تا در سازوکار سرایندگی، به شکلی کارآمد مورد توجه قرار گیرند. قیصر ا...

متن کامل

نمادهای ابتکاری و نقاب¬ها در شعر بدر شاکرسیاب

سیاب از جمله شاعران معاصری است که به­منظور رهایی ساختار شعر از بند کهنه­گرایی و جمود، از نمادهای شخصی در آثار شعری خود استفاده می­کند. البته در ادبیات  کهن عربی، نمادهایی مانند ماه، شمشیر، هلال، صلیب و غیره به کار می­رفته است؛ اما سیّاب با توجه به نیازهای شاعرانه­اش در روزگار معاصر، نمادهایی شخصی همچون مرگ و رستاخیز، جیکور، بُوَیب و باران و وفیقه را آفریده است. <stro...

متن کامل

کارکرد مقطعى نقاب مسیح(ع) در شعر آدونیس

جستار حاضر به بررسى شیوه به‏کارگیرى "نقاب" به عنوان یک شگرد ادبى در برخى از اشعار آدونیس مى‏پردازد. نقاب که در حقیقت، گونه‏اى نوساخت از رمزگویى به حساب مى‏آید و مى‏تواند شاعر را در ارائه غیرمستقیم پیام خویش یارى کند، در متون ادبى کارکردهاى متنوعى یافته است که توجه به آن، براى درک پیام اصلى متن، مفید مى‏نماید. از سوى دیگر، نام مسیح(ع) به دلیل برخوردارى از مفاهیم رمزگونه فراوان، در بسیارى از آثار...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 20

صفحات  239- 268

تاریخ انتشار 2014-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023